Сергей Лукьяшко историк шухӑшӗпе, Азовпа Хура Тинӗс тӑрӑхӗнчи скиф йӑхӗсем кӑйкӑрсене сунара ҫӳреме хӑнӑхтарнӑ, ҫакна вӗсем македони ҫыннисенчен ҫӗр ҫул маларах тунӑ. Ӑсчахсен шутланӑ тӑрӑх, сунара кӑйкӑрпа ҫӳреме пирӗн эрӑчченхи IV ӗмӗрте пуҫланӑ.
Дон вӑрринчи Елизаветовски виле тӑприне тишкернӗ май Сергей Лукьяшко кӗтмен пӗтӗмлетӳ тунӑ. Унта тискер вӗҫен кайӑкпа пӗрле пытарнӑ арҫын виллине тупнӑ. Ҫакӑ вара пытарнӑ ҫынпа кӑйкӑр хушшинче туслӑ ҫыхӑну пулнине кӑтартса парать.
Унсӑр пуҫне скифсем хӑйсен килти савӑт-сапана тата хаклӑ капӑрлӑха кӑйкӑрсен, хурчкасен тата ытти тискер вӗҫен кайӑксен сӑнӗсемпе илемлетнӗ.
Ун пек вӗҫен кайӑксен юлашкийӗсене Азовпа Хура Тинӗс лаптӑкӗнчи ҫӗр чавса тӗпченӗ ытти вырӑнсенче те тупкаланӑ. Вӗсем хушшинче караппӑл, кайӑк хурчки, варакшӑ, хӑлат тата шур кутлӑ тинӗс ӑмӑрткайӑкӗн шӑммисене асӑрханӑ.
Шупашкарти пике Тӗнче шайӗнчи илем конкурсӗнче ҫӗнтернӗ. Александра Николаева Крымра иртнӗ «Хура тинӗс ахахӗ» конкурс ҫӗнтерӳҫи пулса тӑнӑ. Кунашкалли юлашки 22 ҫулта пӗрремӗш хут пулнӑ.
Чи хитре пикене утӑ уйӑхӗн 27-мӗшӗнче суйланӑ. Александра Николаева модель республика чысне Раҫҫей, тӗнче шайӗнчи конкурссенче пӗрре мар хӳтӗленӗ. Александра ҫитӗнӗвӗ пирки «Инстаграмри» хӑйӗн страницинче те ҫырса пӗлтернӗ. Вӑл унта кунашкал ҫӗнтерӳ 22 ҫул пулманни пирки те хыпарланӑ.
«Конкурс йӗркелӳҫисене пухнӑ опытшӑн тав тӑвас килет: ҫӗнӗ паллашусемшӗн, Хура тинӗс хӗрринче ирттернӗ пӗр эрнешӗн, асран тухми лайӑх кӑмӑлшӑн. Тавах», - ҫырнӑ модель.
Раҫҫей ҫыннисем каллех Хура тинӗсе кӑмӑллама тытӑннӑ. Унччен ӑна чухӑнсем канмалли вырӑн кӑна тесе хакланӑ пулсан халӗ кӑҫалхи ҫу уйӑхӗн пуҫламӑшӗнчи уявсене Раҫҫей ҫыннисем вӑл ӑтрӑхра йышлӑн ирттернӗ. Анӑҫри ҫӗршывсенчен ҫынсем Германие кӑна малтанхиллех юратаҫҫӗ иккен.
Вырӑн йышӑнма май паракан Hotels.ru Раҫҫейӗн онлайн-сервисӗ тата туризм сӗнӗвӗсене онлайн меслетпе тупса паракан Kayak.ru сервис ҫынсем ҫу уйӑхӗнчи уявсене ӑҫта ирттернине сӑнанӑ та танлаштарӑм йӗркеленӗ.
Вӗсем иккӗшӗ те Хура тинӗс хӗрринче канас текенсем йышланнине асӑрханӑ. Грузие суйланӑ пирӗн ҫӗршыв турисчӗсен шучӗ пӗлтӗрхинчен 70 процент нумайланнӑ иккен.
Унччен Турцие каякансем самайӑн пулнӑ. Халӗ ҫавӑн йышшисен шучӗ чакнӑ. Испанипе Итали те танлаштарӑмра вӗҫне тӑрса юлнӑ. Унччен вӗсем чи анлӑ сарӑлнӑ 10 направлени йышне кӗнӗ. Эстоние тата Америкӑри Пӗрлешӳллӗ Штатсене каякансем те чакнӑ.
Малтанхи 10 йӗркене Грузисӗр пуҫне Германи те кӗнӗ. Дюссельдорфпа Мюнхена ҫитме кӑмӑл тӑвакансен йышӗ пӗлтӗрхинчен виҫӗ хута яхӑн йышланнӑ.
Ака уйӑхӗн 25-мӗшӗнче «Кӗмӗл cacӑ» фестивалӗ иртнӗ. «Кӑҫал ҫӗршыври экономика йывӑртарах лару-тӑрурине пула маларах конкурс ирттерме май ҫук та пек туйӑннӑччӗ. Пытармалли ҫук, аякран килекен ҫамрӑксене пурӑнма вырнаҫтарасси, ҫитересси, ҫӗнтерӳҫӗсем валли парнесем илесси тата ытти нумай тӑкак саплаштармалла-ҫкe. Анчах та Чӑваш наци конгресӗн ертӳҫисем ҫине тӑнипе ырӑ пулӑма пӑрахӑҫланма naмapӗҫ», — тесе пӗлтерет конгресӑн пресс-служби.
Йӗркелӳ ӗҫӗceм кӑшт каярах пуҫланнине пула конкурса хутшӑнакансен йышӗ пӗлтӗрхинчен сахалрах пулнӑ-мӗн. Ҫапах та ҫӗршыври тӗрлӗ хулапа республикӑран Шупашкара 22 ҫaмpӑк ҫитнӗ. Кӑҫалхи «Кӗмӗл cacӑ» фестивале Пушкӑрт Республикинче пурӑнакан йӑхташӑмӑрсем хастар хутшӑннӑ. Bӗceм темиҫе ҫaмpӑк юрӑҫа суйласа илсе инҫе ҫулшӑн саплаштарма май тупнӑ. Ҫав вӑхӑтрах Самар тӑрӑхӗнчен, чӑвашсем унта нумай пулсан та, nӗp юрӑҫ та килмен.
Tӳpeсем хушшинче Раҫҫей тава тивӗҫлӗ культура ӗҫченӗ, «Уяв» ансамбль ертӳҫи Зинаида Козлова, Сарӑтури консерваторие вӗренсе пӗтернӗ, халӗ ЧНКн вице-президенӗ пулса тӑрӑшакан Валерий Клементьев, конгресӑн культура комитечӗн ертӳҫи Елена Османова юрӑҫ, Чӑваш Республикин культура тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, «Пӗртӑван Малинасем» ансамбль ертӳҫи Ирина Угаслова, Культура училищинче вӑй хуракан Сергей Казаков хореограф пулнӑ.
Норвег ӑсчахӗсем Ҫӗр чӑмӑрӗн климатне модельлесе пӑхнӑ та Сахара пушхирӗ пачах та урӑхла йӗркеленме пултарнине палӑртнӑ. Енчен те унччен ӑсчахсем ҫак тӑрӑх 3 миллион ҫул каялла ҫанталӑк улшӑннине пула йӗркеленнӗ тесе шухӑшланӑ пулсан ҫӗнӗ тӗпчев Сахара пушхирӗ 7–11 миллион ҫул каялла пулса кайнине палӑртнӑ.
Норвег ӑсчахӗсен шухӑшӗпе вӑл вырӑнта мезозой ӗмӗрӗнче Тетис ятлӑ океан пулнӑ-мӗн, вӑл типнине пула Сахара пушхирӗ йӗркеленнӗ. Ҫавӑн пекех унпа пӗрле Вӑтаҫӗрпе Каҫпи тата Хура тинӗс пулса тӑнӑ тесе шутлаҫҫӗ.
Асилтеретпӗр, Сахара пушхирӗ Африка континенчӗн ҫурҫӗр пайӗнче вырнаҫнӑ, вӑл унӑн 10% лаптӑкне йышӑнать. Пӗтӗмӗшле лаптӑкӗ 9 миллион тӑваткал метртан та ытла. Вӑл Ҫӗр чӑмӑрӗнчи чи шӑрӑх вырӑнсенчен пӗри шутланать — унта 57,7° ӑшӑ палӑртма пултарнӑ.
Унчченхи теорине 2008 ҫулта пӗлтернӗччӗ. Ун чухне Германи, Канада тата АПШ ӑсчахӗсем Йоа кӳлӗри юшкӑна тӗпченӗ. Вӗсен шухӑшӗпе 6 пин ҫул каялла кӑна пушхирте кӳлӗсем чылай пулнӑ, йывӑҫсем сахал мар ӳснӗ. Вӗсен умӗн вара тепӗр ӑсчахсем Сахара 5500 ҫул каялла кӑна темиҫе ӗмӗр хушшинче йӗркеленни пирки каланӑ.
Кӑҫал Крымри ача-пӑча лагерӗнче Чӑваш Енри ача ҫурчӗсенчи 80 шӑпӑрлан канӗ. Пӗрремӗш ушкӑн, 10 ача, Хура тинӗс хӗррине ҫӗртме уйӑхӗнчех тухса кайнӑ.
ЧР Вӗренӳ министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫак кунсенче тата тепӗр 23 шӑпӑрлан ҫула тухӗ. Ҫулла вӗҫлениччен тепӗр 47 тӑлӑх ачана канма каймашкӑн путевкӑсем парӗҫ. Чиновниксем каланӑ тӑрӑх, ушкӑнсенче — чи лайӑххисем, ӑмӑртусене, конкурссене, олипиадӑсене хастар хутшӑннисем.
Ачасем «Тимуровец» уйлӑхра канӗҫ. Вӗсем 21 кунра Хура тинӗсре шыва кӗрӗҫ, хӗвел ҫинче хӗртӗнӗҫ. Ҫавӑн пекех вӗсем валли спорт тата культура программисем хатӗрленӗ.
Кӑҫал ачасене лагере каймашкӑн 578,5 миллион тенкӗ уйӑрма палӑртнӑ. Ку, пӗлтӗрхипе танлаштарсан, 15 процент нумайрах. Пӗтӗмпе лагерьсенче 149 пин ача канӗ.
Ҫывӑх кунсенче Хура тинӗсе НАТОн тӗпчевҫӗ икӗ карапӗ — итальянсен «Эллетра» тата хрантсуссен «Дюпюи-де-Лом» ятлӑскер — Хура тинӗсе кӗмелле иккен. Вӗсем Раҫҫейӗн Хура тинӗс флочӗн ҫар объекчӗсене тӗпчемелле. Кун пирки пирӗн ҫӗршывӑн ҫарпа тинӗс флочӗн Тӗп штабӗ пӗлтерни тӑрӑх паян ИТАР-ТАСС хыпарланӑ.
Италин «Элеттра» карапӗ Хура тинӗс акваторине виҫӗм кунах кӗмелле пулнӑ. Анчах тем сӑлтава пула ун чух кӗмен. Апла тӑк вӑл халь тесен халь пырса кӗрӗ. Ҫывӑх вӑхӑтра Францин «Дюпюи-де-Лом» карапӗ тӗпчеме тытӑнӗ. Сӑмах май, юлашкинчен асӑнни Хура тинӗсрен ҫу уйӑхӗн вӗҫӗнче кӑна тухса кайнӑ, халӗ вӑл тата каялла таврӑнасшӑн.
Ҫапла вара Хура тинӗсре НАТОн тӑватӑ карапӗ, кунсӑр пуҫне хрантуссен «Сюркуф» фрегачӗ тата Америкӑри Пӗрлешӳллӗ Штатсен «Велла Галф» ракета крейсерӗ пулӗҫ. «Сюркуф» тинӗсӗн хӗвеланӑҫ пайне йышӑннӑ, «Велла Галф» — румынсен Констанц портӗнче.
Монтре конвенцийӗпе килӗшӳллӗн Хура тинӗс патшалӑхӗн мар карапсен унта 21 кунтан ытла тытӑнса тӑма юрамасть. Тепӗр майлӑ каласан, «Велла Галфӑн» тинӗсрен ҫӗртмен 13-мӗшӗнче тухса каймалла, «Сюркуфӑн» ҫӗртмен 18-мӗшӗччен тытӑнса тӑма ирӗк пур.
+0.3 °C